این روزها کمتر کسی است که نام بلاکچین یا ارزهای دیجیتال را نشنیده باشد. دایره اصطلاحات و لغات این دنیا آنقدر گسترده است که آگاه بودن از تمام معانی و کاربرد آنها بسیار دشوار است. یکی از داغترین موضوعات این حوزه Web3 و پروژههایی هستند که در این زمینه فعالیت میکنند. با ما همراه باشید تا ببینیم Web3 چیست و چطور میتوان پروژههای آن را ارزیابی کرد.
اصلاً چرا Web3 ؟
با شنیدن نام Web3 شاید این سوال در ذهن شما مطرح شود که علت این نام گذاری چیست ؟ اصلاً Web1 چه بود ؟ پس Web2 چه شد ؟
ما در تمام این سالها با Web1 و 2 درگیر بوده ایم، بدون اینکه نام آنها را بدانیم. همینچا میتوان به قدرت همهگیری بلاکچین و ارزهای دیجیتال پی برد. Web1 نسل اول صفحات اینترنتی هستند که بیننده هیچ تعاملی با آن ندارد. دقیقاً مثل صفحات وبسایتهای شرکتی. یعنی شما فقط بیننده هستید و میتوانید اطلاعاتی را از آن بخوانید و نمیتوانید اطلاعاتی به آن وارد کنید.
این در حالی است که در Web2، بیننده به یک کاربر تبدیل میشود. در این نسل از صفحات وب کاربر هم میتواند اطلاعاتی به صفحه اضافه کند. برای مثال ویکی پدیا
حال Web3 چیست ؟
Web3 در واقع نسل سوم اینترنت و وبسایتهاست که ایده و هدف اصلی آن بر پایه غیرمتمرکزسازی اینترنت در دنیا بنا شده است.
مگر اینترنت غیر متمرکز نیست ؟ پاسخ : خیر
شاید با توجه به تعریف بلاکچین تصور کنیم چون اینترنت دنیایی است که سراسر متشکل از کامپیوترهای متصل به هم است، غیر متمرکز است. اما در عمل اینطور نیست. سرورهایی که از آنها سرویس میگیریم، موتورهای جستجو که از آنها استفاده میکنیم، شبکههای اجتماعی، …. همه و همه کاملاً تحت نظارت و متمرکز هستند.
اگر فکر میکنید اینطور نیست فقط چند لحظه فکر کنید. سرویسهای بیزینس گوگل برای ایران بسته است. حال اگر این کمپانی دیگر سرویس موتور جستجو را هم به ایران ارایه نکند چه ؟ میتواند چون انحصار آن را در اختیار دارد. اگر توئیتر حساب کاربری دونالد ترامپ را مسدود نکرد ؟ مگر فیس بوک پیام های کاربران را بعضاً پاک نمیکند ؟ و مثالهای زیادی که شاید الان به خاطرتان بیابد.
حال راهکار Web3 چیست ؟
آرمان Web3 این است اینترنت را بر بستر بلاکچین پیادهسازی کند و انحصار را از بین ببرد. یعنی صفحات اینترنتی که بر بستر غیرمتمرکز کار کنند و هیچ کس صاحب آن نباشد و کاربران با رایگیری آن را اداره کنند. اگر چنین چیزی برایتان غیرقابل تصور است باید بگوییم اکنون که در حال مطالعه این مطلب هستید در دنیای Web3، اپلیکیشنهای غیر متمرکز یا DAPPها در حال رشد هستند. برای مثال میتوانید درباره شبکه اجتماعی Mastodon مطالعه کنید.
البته همه چیز هنوز در مراحل تست و بررسیهای اولیه است. راه اندازی این بستر بزرگ در سراسر جهان نیازمند یک زیرساخت قدرتمند است که امیدواریم اتریوم۲ این مساله را برطرف کند.